مسجد ایاصوفیه

درباره ی مسجد جامع ایاصوفیه

مسجد جامع ایاصوفیه / Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi با معماری اصیل، تاریخ غنی، اهمیت مذهبی و ویژگی‌های منحصر بفرد قرن‌ها با زمان مبارزه کرده و بزرگترین کلیسای روم شرقی استانبول بحساب می آمد. این کلیسای جامع که سه بار در یک مکان باسازی شده است، قدیمی ترین کلیسای جامع جهان بحساب می آید. با گنبدهای زیبا که معلق در هوا به نظر می آیند، ستون های مرمری یکپارچه و موزاییک های بی مثال، یکی از شگفتی های تاریخ معماری جهان می باشد.

از دیدنی‌های حیرت‌انگیز استانبول، بنای زیبای مسجد ایاصوفیه (کلیسای حاجیا صوفیا) می باشد و یکی از با ارزش‌ترین آثار باقی‌مانده از دوران بیزانس به شمار می آید. این ساختمان تاریخی با قدمت 1400 ساله، جزئی از میراث جهانی یونسکو به حساب می‌رود، که از جنگ‌های پی‌درپی و زلزله‌ها بعد از گذشت سالها جان سالم به در برده ست، در حال حاظر به‌عنوان بنایی شگفت‌انگیز و منحصربه‌فرد، از نظر بزرگی بنا، معماری و زیبایی شناخته شده است. مسجد ایاصوفیه، در ابتدا یک کلیسای جامع بوده است که در قسطنطنیه یا استانبول امروزی، به قرن ششم میلادی برمیگردد. 900 سال بعد، زمانی که نیروهای عثمانی، استانبول را فتح نمودند، کلیسا به دستور پادشاه عثمانی به مسجد تبدیل گردید و سپس مناره‌هایی به آن اضافه کردند. اما این انتهای کار نبود و با به رسمیت شناختن کشور جمهوری ترکیه به جای امپراطور عثمانی و روی کار آمدن آتاترک در ترکیه، مسجد ایاصوفیه به موزه تبدیل شد. با ورود به مسجد ایاصوفیه، با شاهکارهای معماری بی‌نظیری روبه‌رو خواهیم شد، معماری این مسجد، توسط آنتیموس ترالسی و اسیدروس میلوتوسی، در سال‌های 537-532 میلادی طراحی گردید. ابعاد آن 72 در 91 متر، قطر گنبد 31 متر و ارتفاع گنبد عظیم از سطح زمین، 56 متر می باشد و طوری طراحی شده است که انگار در فضا معلق است. در معماری بنای مسجد ایاصوفیه به طرز زیبایی ستون‌ها و طاق‌های آن جلوه‌گری می‌نمایید.  شما می توانید، از 4 ستون بزرگ که به پای فیل شبیه می باشد و گنبد بزرگ ایاصوفیه را قرار دادند، دیدن کنید. و همچنین، در ساقه گنبد مسجد، 40 پنجره کنار هم را میتوانید، ببینید که نور آفتاب از آن‌ها به درون بنای ایاصوفیه می تابد. از هنرهای ساخت مسجد ایاصوفیه، موزاییک‌های آن می باشد که تصاویری از حضرت عیسی و حضرت مریم را نیز نشان می‌دهند. عیسی مسیح با در دست داشتن خطبه‌ای در یکی از دستانش و در حال اهدا آمرزش با دست دیگرش قرار گرفته است. همچنین، در قسمت راست مسجد مریم مقدس، جان دوم کامننوس، در لباسی زیبا و سرشار  از جواهرات ایستاده است و در دست خود کیفی از جواهر را که سمبل نذر سلطان به کلیسا می باشد، گرفته است. این بنای تاریخی در حال حاضر سرشار از گردشگر می باشد و به دلیل همسایگی در مراکز خرید، هتل‌ها و دیدنی‌هایی که در اطراف آن دیده می‌شود، به‌عنوان جاذبه‌ای پرطرفدار در شهر زیبای استانبول به شمار می‌روند.

در 10 ژوئیه 2020، دادگاه عالی ترکیه، فرمان کابینه 1934 را که مسجد ایاصوفیه را به موزه مبدل کرده، کنسل کرد تا پس از 86 سال وقفه، دوباره به عنوان مسجد استفاده گردد. نظر قضات این بود که که از آنجایی که ایاصوفیه متعلق به بنیاد فاتح سلطان محمد خان / وقف می باشد، دولت حق تغییر وضعیت آن را نخواهد داشت. در وقفیة فاتح سلطان محمد (سند وقف / منشور بنیاد) که بر روی پوست غزال به طول 66 متر مکتوب شده است، آمده است: «تمام مواردی که در اینجاگفته شده و تعیین گردیده، به صورت مکتوب در اساسنامه در سال 1390 بیان شده و شرایط قابل تغییر نمی باشد.و قوانین را نمی توان اصلاح نمود؛ و آنها نمی توانند از هدف اصلی خود تغییر مسیر دهندو  قواعد و اصول گفته شده را نمی توان کم کرد . هر گونه دخالت در بنیان نیز ممنوع می باشد... لعنت خدا و ملائکه و همه انسانها بر شخصی که حتی یکی از شرایط حاکم بر این بنای تاریخی را تغییر نماید.» سلطان فاتح در واقفیه خود که از ترکی عثمانی به عنوان «کلیسای بسیار مزیین شده» ترجمه شده گردیده، از مسجد جامع ایاصوفیه به عنوان «کنیسه نفیسه منککاسه» یاد می نماید. مراسم افتتاحیه عبادت در مسجد ایاصوفیه در 24 جولای 2020 با حضور رئیس جمهور ترکیه آقای رجب طیب اردوغان برگزار گردید. رئیس جمهور اردوغان قبل از اقامه نماز با انتخاب آیاتی از سوره مبارکه فاتحه و سوره بقره در داخل مسجد بازسازی و ترمیم شده از قرآن تلاوت نموند. حدود 350000 نفر در نماز جمعه سنتی در مسجد تاریخی ایاصوفیه استانبول شرکت نمودند. وظایف اداری مسجد بین اداره امور مذهبی ترکیه یا دیانت و وزارت فرهنگ و گردشگری تقسیم می شده است. دیانت فعالیت های مذهبی را اداره می نماید، در حالی که دومی به اجرای پروژه های حفاظت و مرمت و مدیریت آثار موجود در مسجد ادامه می نماید. رئیس جمهور اردوغان خطاب به ملت در مورد بازگشایی مسجد ایاصوفیه برای انجام عبادت گفت: درهای ایاصوفیه، مانند همه مساجد ما، به روی همگان، خواه خارجی یا محلی، مسلمان یا غیرمسلمان، باز می باشد. . و با وضعیت جدید خود، ایاصوفیه، میراث مشترک انسانیت، به پذیرفتن همه چیز به شیوه ای بسیار صادقانه تر و اصیل تر ادامه می یابد. مقامات اعلام نمودند که ویژگی های ایاصوفیه همچنان حفظ و محافظت خواهد شد و به همان شیوه ای که مسجد آبی برای بازدیدکنندگان و گردشگران از همه فرقه ها

و مذاهب باز می باشد به روی عموم باز می ماند. ایاصوفیه علاوه بر اینکه به عنوان یک مسجد می باشد، یکی از مقاصد گردشگری ترکیه برای بازدیدکنندگان داخلی و خارجی نیز می باشد.

قوانین عکاسی در این مسجد

درست همانند هر موزه‌ی دیگری عکاسی در برخی از مکان‌های مسجد ممنوع شده است و افراد بدون مجوز عکاسی اجازه گرفتن عکس را نخواهند داشت. با این‌حال مسجد ایاصوفیه بخش‌های مختلفی از معماری‌، دیوارها و گنبدها برای عکاسی    دارد که عکسبرداری از آنها ممنوع  نشده است.

ساعت کاری در این مسجد

همه روزه به جز روز‌های دو‌شنبه می‌توان به بازدید از این موزه دیدنی رفت. روز دوشنبه موزه ایاصوفیه تعطیل است. در طول فصل‌های بهار و تابستان از  9 صبح الی 7 بعد ازظهر و در پاییز و زمستان از 9 صبح الی 5 بعد از ظهر می‌توان از ایاصوفیه دیدن نمود. البته لازم به ذکر می باشد که حتماً حداقل یک ساعت پیش از زمان بسته شدن موزه ایاصوفیه، بلیط خود را خریداری فرمایید، زیرا بعد از این زمان فروش بلیت ندارند.

مکان‌های دیدنی نزدیک به مسجد ایاصوفیه

مسجد ایاصوفیه در محله قدیمی و تاریخی استانبول بنا شده است. به همین دلیل از بناهای تاریخی بسیاری که در نزدیکی آن هستند می توان دیدن کنید. از جمله:

• مسجد سلطان احمد معروف به مسجد آبی
•  آب انبار یا باسیلیکا
•  کاخ توپکاپی
• حرم خرم سلطان
• فواره خرم سلطان
• چشمه احمد سوم
• گالری عکس های استوره های ترکیه
• مخزن ریحانا

دسترسی به مسجد:

برای رفتن به موزه مسجد ایاصوفیه می توان از تمام وسایل حمل و نقلیه عمومی به راحتی استفاده کرد. شبکه اتوبوس، مترو و تراموای استانبول با داشتن چندین ایستگاه در منطقه سلطان احمد، رفت و آمد گردشگران را به مسجد ایاصوفیه، مسجد سلطان احمد، کاخ و موزه توپکاپی و سایر دیدنی‌های این منطقه آسان نموده است.